Synimet fillestare të VLEN-it në qeveri –
Edhe pse fare nuk do të jetë e lehtë pjesëmarrja e VLEN-it në këtë përbërje të re qeveritare, duke marrë për bazë punët e shumta që duhet t’i bëjnë pasi partia që po kalon në opozitë BDI ka lënë shumë punë në gjysmë e pjesën tjetër as që ka filluar. Synimet mund të jenë të ndryshme por është e natyrshme që ato fillestare të përshtaten me nevojat bazike të qytetarëve.
“Nuk e di saktësisht nëse kemi caktuar një datë, por është ende një çështje që varet nga 80 deputetë. Duhet të gjenden 80 deputetë”, është përgjigjur kryetari i sapozgjedhur i Kuvendit të Maqedonisë së Veriut, Afrim Gashi në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, i pyetur se si do ta realizojë premtimin nga programi i VLEN se deri në fund të vitit 2024, bullgarët do të përfshihen në preambula e Kushtetutës.
“Sa i përket koalicionit VLEN dhe mendoj se të gjithë deputetët shqiptarë do të votojnë për ndryshimet kushtetuese kur të dalin në rend dite. Pra, ne do të avokojmë për atë parim, ne do të avokojmë për integrimin e vendit tonë në Bashkimin Evropian sa më shpejt të jetë e mundur, por e dimë se është një çështje komplekse dhe ne të gjithë së bashku do të punojmë për ta bërë atë të ndodhë sa më shpejt e mundur”, thotë Gashi.
Lidhur me kërkesën për fshirjen e 20 për qindshit gjatë përdorimit të gjuhës shqipe dhe nëse kjo çështje do të aktualizohet me hapjen e Kushtetutës, Gashi është përgjigjur:
“Ne do të avokojmë për për riformulimin e formulimit fyes për gjuhën shqipe, në mënyrë që të flasim hapur me të gjitha partitë politike dhe presim të kemi një duke kuptuar se ne si shqiptarë duam që gjuha jonë në Kushtetutë të quhet ashtu siç është, me një formulim tjetër ndryshimi. Por të shohim, të fillojmë procedurën, të hapim, të hapim debatin. Po ashtu, nëse ju kujtohet, ne si Alternativë kemi kohë që po luftojmë publikisht për një tjetër amendament kushtetues, që është akti jostatutor i korrupsionit politik”, deklaroi Gashi.
I pyetur nëse VLEN do të largohet nga koalicioni qeverisës nëse deri në vitin e ri nuk miratohen amendamentet kushtetuese dhe bllokohet rruga e integrimit evropian, kryetari i Kuvendit thotë:
“Ne po mundohemi të ndërtojmë institucione dhe të formojmë një qeveri, jo të mendojmë për largim. Mbetet prioriteti ynë i parë si shtet dhe si përfaqësues të partive politike dhe shqiptarëve që të avokojmë për integrimin sa më të shpejtë të vendit në BE. Ne e dimë që tani për tani është e kushtëzuar me ndryshime kushtetuese, por edhe kjo është pjesë e dialogut, por edhe nga, siç e dini, konteksti politik në fqinjësi dhe në sferën ndërkombëtare. Ka zgjedhje në Parlamentin Evropian në qershor, ka zgjedhje në Shtetet e Bashkuara. Ne presim që sa më shpejt të ketë mirëkuptim të plotë, si të gjithë aktorët, sepse kjo nuk është, si të them, një mosmarrëveshje bilaterale ndërmjet Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Bullgarisë. Këtu janë disa faktorë dhe të gjithë duhet të jemi në tavolinë për ta hequr këtë problem nga tryeza politike”, tha Gashi.
Vendin e presin reforma të mëdha, sundim të ligjit dhe luftë kundër korrupsionit –
Pa qeverisje funksionale të së drejtës, Maqedonia e Veriut nuk mund të shpresojë për përparim në procesin e integrimeve evropiane, veçanërisht duke pasur parasysh se pika kyçe gjatë negociatave të cilat ende nuk kanë filluar është pikërisht kapitulli 23, gjyqësori dhe të drejtat e njeriut.
Perceptimi aktual i sistemit gjyqësor në Maqedoninë e Veriut është pasqyrim i asaj për të cilin vlerësohet se është skajshmërish i partizuar, institucionet e drejtësisë nuk funksionojnë, thënë thjesht, gjyqësori nuk e kryen funksionin e tij si autoritet i tretë, pra si korrigjues i legjislativit dhe ekzekutivit. Prandaj nuk duhet të habitemi me besimin jashtëzakonisht të ulët i qytetarëve në sistemin e drejtësisë, i cili tashmë ka rënë nën katër për qind, që është një fakt shkatërrues për një vend. Prandaj, në plotësimin e kirtereve të Kopenhagës për anëtarësim në BE është e domosdoshme edhe adaptimi i ligjeve të vendit kandidat me ato të BE-së, e kjo praktikë pra merret nga vendet evropiane të zhvilluara.
Për Maqedoninë e Veriut fokusi në vitin 2024 duhet të jetë në reforma. Reforma të cilat para së gjithash janë dhe mbi të gjitha do të jenë me kërkesë të qytetarëve dhe interesave të tyre. Rruga përpara, intensiteti i atyre reformave dhe përparimi drejt BE-së tani varet nga ne. Tani është momenti kur duhet të ndërlidheni në atë nxitje që ka ndodhur në vitin 2022 me fillimin e negociatave.
